خانم حفیظه ارکان، رئیس کل بانک مرکزی منصوب رجب طیب اردوغان در اولین نشست پولی تصمیم به جهش نرخ بهره از ۸.۵ به ۱۵ درصد برای مقابله با تورم گرفت. چه اتفاقی در اقتصاد ترکیه در حال رخ دادن هست و چه آینده‌ای برای نرخ لیر و تورم این کشور می‌توان متصور بود؟ بهزاد بهمن‌نژاد پاسخ می‌دهد.
فردای اقتصاد: این ۶.۵ واحد افزایش نرخ بهره در ترکیه را باید اولین افزایش از سال ۲۰۲۱ عنوان کرد. ترکیه طی این سال‌ها هیچ افزایش نرخ بهره‌ای را تجربه نکرده و شاهد اخراج سه رئیس کل بانک مرکزی در این کشور بودیم که همگی برنامه‌ای برای افزایش نرخ بهره داشتند. حالا حفیظه ارکان پنجمین رئیس کلی هست که طی چهار سال بر کرسی ریاست بانک مرکزی نشسته و اولین زن در تاریخ بانک مرکزی ترکیه به شمار می‌رود.
اما سبقه تورم و بهره به کجا برمیگردد؟ اردوغان بارها تجویزکنندگان افزایش نرخ بهره برای کنترل تورم را «خائن» نامیده و تاکید داشته نرخ‌های بهره «پدر و مادر تمام شیاطین» هستند. اما حالا به نظر به اقتصاد متعارف تن داده است. به ویژه با انتخاب محمد شیمشک به عنوان وزیر خزانه‌داری و مالیه ترکیه؛ فردی که سابقه کار در مریل لینچ رو داره و یک طرفدار واقعی اقتصاد متعارف است.
آیا با این سیاست‌های جدید اقتصادی، تورم و التهاب لیر کنترل خواهد شد؟ چرا با وجود اعلام افزاش نرخ بهره باز هم نرخ دلار در ترکیه اوج گرفت و به عبارتی از ارزش پول این کشور کاسته شد؟
این سوال را می‌توان با تشریح سه موضوع پاسخ داد.
اول آنکه ارزپاشی خیلی زیاد دولت ترکیه در سال‌های اخیر باعث شده تا خالص ذخایر ارزی ترکیه برای اولین بار در تاریخ منفی شود؛ بنابراین لیر غیرواقعی است. در ضمن بازار انتظار افزایش نرخ بهره تا ۲۰ درصد را داشت از این رو افزایش کمتر از انتظار نرخ بهره (۱۵ درصد) موجب افزایش نرخ دلار شد. در نهایت نیز می‌توان به صحبت‌های محمد شیمشک اشاره کرد. وی تاکید کرده ما به نظام آزاد شناور برای ارز اعتقاد داریم و اصول اقتصاد بازار و باز را دستکاری نمی‌کنیم؛ با این گفته‌ها انتظار پایان مداخله در بازار ارز وجود دارد.
